Φανταστείτε ότι είστε ψάρι ή οποιοδήποτε άλλο υδρόβιο ον προτιμάτε, ότι ζείτε σε μια λίμνη στην Ήπειρο, την Αιτωλοακαρνανία ή τη Μακεδονία και από μικρός ακούτε ιστορίες για κάποιον που κατάφερε να διασχίσει όλα τα πελάγη, να ξεπεράσει πάμπολλες δυσκολίες και σήμερα να είναι εκεί, μπροστά σας. Φανταστείτε ότι είστε ψάρι και μια μέρα, η μάνα σας μισανοίγει τη φωλιά και σας δείχνει αυτόν τον περιπετειώδη τύπο να κολυμπά δίπλα σας, με το μαύρο εφαρμοστό κουστούμι του, σοβαρό, σνομπ, ατάραχο, μοναχικό. Πώς θα νιώθατε;
Πώς θα νιώθατε που εσείς, ανήμπορος να πάτε οπουδήποτε, καταδικασμένος σε μια στατική, ρουτινιάρικη ζωή, αξιώνεστε να ζείτε στο ίδιο μέρος με κάποιον που γνώρισε τον κόσμο όλον, όλα τα πελάγη, που συνάντησε χιλιάδες άλλα υδρόβια όντα στα ταξίδια του κι εσείς, τα μόνο που γνωρίζετε είναι τα δύο ή τρία είδη που, συστηματικά -κατά τη γνώμη σας- εποφθαλμιούν την παρουσία σας; Σίγουρα συγκλονισμένος, πλημμυρισμένος από βαθύ σεβασμό, ίσως, όμως και από ζήλεια, οπότε πιθανότατα θα βρίσκατε κάτι αρνητικό στο παρουσιαστικό και τους τρόπους του.
Ο Μέγας Ταξιδευτής, όπως και όλοι οι σπουδαίοι ταξιδευτές, ακόμη κι αν μάθαινε όλα όσα σκεφτόσασταν, καλά ή κακά, δεν θα έδινε την παραμικρή σημασία. Αυτός ο σπάνιος κοσμοπολίτης θα λύγιζε το ευέλικτο και δυνατό σώμα του και θα γλιστρούσε, γεμάτος αυτοπεποίθηση, μέσα στο θολό νερό, μέσα στις φθονερές σας σκέψεις, θα χανόταν, σαν άλλου κόσμου ον, στις σκοτεινιές γωνιές του πυθμένα της λίμνης που εσείς δεν τολμάτε να επισκεφθείτε.
Μερικοί υποστηρίζουν πως το χέλι, όπως όλοι οι ταξιδευτές, είναι βαθιά μελαγχολικό, γιατί δεν μπορεί να ξεφύγει από το μεγάλο χρέος που κληρονόμησε: Να επιστρέφει πάντα εκεί που γεννήθηκε, στη θάλασσα των Σαργασσών δηλαδή, αφήνοντας πίσω τον τόπο που το φιλοξένησε. Ίσως να νιώθει όπως οι ξενιτεμένοι, παντού επισκέπτης, πουθενά πατρίδα. Αυτός μάλλον θα είναι και ο λόγος που δεν σχετίζεται με άλλα υδρόβια και αποφεύγει να συνδέεται συναισθηματικά μαζί τους.
Ο άνθρωπος, πάντως, ξεπερνώντας μικρότητες και ανταγωνισμούς, του έδειξε τη μεγαλοσύνη και τα αισθήματά του, ποτέ δεν σταμάτησε να το συμπεριλαμβάνει στις ποιητικές του αναζητήσεις, να το κάνει πρωταγωνιστή στα λογοτεχνικά του κείμενα και στα θεατρικά του δρώμενα.
Πρώτος και καλύτερος ο Γιώργος Σεφέρης στο ποίημά του «Νότες για ένα ποίημα»:
Με το κοντύλι μου έγραψα το μυστικό κρεβάτι
κι ήταν τριγύρω τ’ αναμμένα βάτα που έγλειφαν τα μέλη
ίσκιοι φιδιών τυλίγανε τα μελαψά λαγόνια
και στης κοιλιάς τη λίμνη κολυμπούσε κόκκινο ένα χέλι—
Ήλπιζα ότι το Πόρτο Χέλι θα είχε κάποια σχέση με το χέλι, αλλά, δυστυχώς, όσο κι αν το έψαξα δεν βρήκα κάτι, κρίμα και είναι ωραίο μέρος. Παρ’ ολ’ αυτά στο Πόρτο Χέλι, τους καλοκαιρινούς μήνες, με ευχέρεια γλιστρούν ανάμεσα από τις ξένοιαστες τουρίστριες τα «παραδοσιακά ελληνικά χέλια», προσφέροντάς τους «Όρχεις χελίου σε ηδύχυλον κρομμύων» (συνταγή Δημήτρη Ρουσουνέλου), αν και τα δικά τους ενδιαιτήματα υφίστανται, χρόνια τώρα, την ισχυρή πίεση του καθωσπρεπισμού.
Σκίτσο: Νίκος Καλαϊτζάκης
