Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου το 1938. Ποιητής, στιχουργός μυθιστοριογράφος, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, ιστορικός και επιμελητής εκδόσεων. Παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Εργάστηκε πολλά χρόνια στο περιοδικό Reader's Digest. Έγραψε στίχους για πάνω από 500 τραγούδια, τα οποία μελοποίησαν συνθέτες όπως ο Μ. Θεοδωράκης, ο Μ. Χατζιδάκις, ο Γ. Μαρκόπουλος, ο Δ. Μούτσης, ο Θ. Μικρούτσικος, ο Σ. Κουγιουμτζής, ο Γ. Σπανός, ο Σ. Κραουνάκης, ο Λ. Κηλαηδόνης, ο Γ. Χατζηνάσιος, ο Α. Βαρδής κ.ά. Τη δεκαετία του 1990 έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές στον «Αθήνα 9,84» και στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ. Συνολικά εξέδωσε πάνω από σαράντα βιβλία. Ήδη το πρώτο του μυθιστόρημα Ο καιρός των χρυσανθέμων (2004) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Το 2013 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη συνολική προσφορά του στα Γράμματα.
Για τον άνθρωπο και το έργου του έχουν γραφτεί άπειρα κείμενα. Και δικαίως. Υπήρξε μοναδική μορφή πολυσυλλεκτικού και ευφυούς δημιουργού, με χιούμορ, διαπεραστική ματιά, αλλά και ευρύτατη απήχηση και αποδοχή τόσο από τους ομοτέχνους του όσο και από το κοινό.
Ο Μάνος Ελευθερίου πέθανε στην Αθήνα το 2018, την ημέρα που η μεγάλη πυρκαγιά διέγραψε την Ιστορία του Ματιού και αποτεφρώθηκε στη μνήμη μας. Ο Χάρτης, λίγο πριν συμπληρωθεί χρόνος από τον θάνατό του, ετοίμασε αυτή τη μικρή αναφορά, προβάλλοντας το … φωτογραφικό κυρίως πάθος του και φωτίζοντας διάφορες πλευρές του με σκέψεις, αναμνήσεις και εικόνες καμωμένες από φίλους του, «αντί ανθέων»…
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ & ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ
Ποίηση: Συνοικισμός (έκδοση εκτός εμπορίου), 1962· Μαθήματα μουσικής (ε.ε.) 1972· Τα ξόρκια (ε.ε.) 1973· Αγρυπνία για το σκοτεινό τρυγόνι στην εκκλησία του προφήτη Ελισσαίου (εκδ. Αμοργός 1975), Καστανιώτης 2009· Τα όρια του μύθου, Γνώση 1978· Μαθήματα μουσικής/Τα ξόρκια, επανέκδοση, Ύψιλον 1980· Το μυστικό πηγάδι, Γνώση 1983· Αναμνήσεις από την Όπερα, Γνώση 1987· Το άγγιγμα του χρόνου, Καστανιώτης 1994· Το νεκρό καφενείο, Καστανιώτης 1997, 2006· Η πόρτα της Πηνελόπης, Γαβριηλίδης 2003· Ο νοητός λύκος, Μεταίχμιο 2010· Τα λόγια και τα χρόνια (Τα τραγούδια: 1963-2013), Μεταίχμιο 2013· Τα ομοιοκατάληκτα, Μεταίχμιο 2018
Πεζογραφία (Μυθιστορήματα από τις εκδ. Μεταίχμιο:) Ο καιρός των χρυσανθέμων (2004)· Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές (2006)· Άνθρωπος στο πηγάδι (2008)· Πριν απ’ το ηλιοβασίλεμα (2011)· Φαρμακείον εκστρατείας (2016)· Άνδρες του αίματος, (2019)
(Νουβέλα:) Το άγγιγμα του χρόνου, Καστανιώτης 1994
(Θεατρικοί μονόλογοι:) Ο γέρος χορευτής, Μεταίχμιο 2010· Ο πατέρας του Άμλετ, Μικρή Άρκτος 2017
(Διηγήματα:) Το διευθυντήριο, Φέξης 1964· Η σφαγή (1965)· Η μελαγχολία της πατρίδας μετά τις ειδήσεις των οκτώ, Μεταίχμιο 2007
Παιδικά: Παραμύθια για τον Αυτοκράτορα, (εικ. Σοφία Φόρτωμα), Γνώση 1991· Ένα καράβι μια φορά (εικ. Σ. Φόρτωμα), Ωκεανίδα 1997· Του Γενάρη το φεγγάρι: Παραμύθια για τους δώδεκα μήνες (κείμενα και εικονογράφηση), Κέδρος 1998· Η γάτα που ήθελε να γίνει πουλί (εικ. Σ. Φόρτωμα), Ελληνικά Γράμματα 2000· Ένα καράβι, καραβάκι… Εκδόσεις της Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου 2005
Μαρτυρίες-Ιστορικά: Η δεκαετία του ’60 (με τον Θ. Νιάρχο), Καστανιώτης 2005· Είναι αρρώστια τα τραγούδια (Ανθολόγηση κειμένων του), Καστανιώτης 2002· Μαύρα Μάτια – Ο Μάρκος Βαμβακάρης και η συριανή κοινωνία στα χρόνια 1905-1920, Μεταίχμιο 2013
Μελέτες-Λευκώματα: Το θέατρο στην Ερμούπολη τον εικοστό αιώνα (τέσσερις τόμοι), Δήμος Ερμούπολης 2000· Ο ίσκιος της Αθήνας/Shadows of Athens (φωτογρ. Εβίτα Μαχαίρα, μτφρ. Mary Kitroeff, κείμενα Μάνος Ελευθερίου), Ποταμός 2002· Ερμούπολη – Μια πόλη στη λογοτεχνία (επιμ.) Μεταίχμιο 2004· Βλέμματα από την Ελλάδα, Μεταίχμιο 2008
Επιμέλειες: Φωτογραφίες και σήματα Ελλήνων και ξένων φωτογράφων της περιόδου 1859-1910, Γνώση 1981· Ενθύμιον Σύρας. Φωτογραφίες και καρτ ποστάλ από το 1860-1950, Γνώση 1993· Νεοκλασική Ερμούπολη (φωτ. Π. Δενδρινός, Ν. Δεσύπρης, Ι. Καρβώνης κ.ά.) Ελληνικά Γράμματα 2000· Ενθύμιον Σύρου: Σύρος ένα νησί - Μια ιστορία (Καρτ ποστάλ και φωτογραφίες του 19ου και του 20ού αιώνα), Ελληνικά Γράμματα 2001· Ερμούπολη, Μια πόλη στη λογοτεχνία (φωτ. Καμίλο Νόλλας) Μεταίχμιο 2004/2011
Για τη ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ του βλ. εδώ
Ορισμένες φωτογραφίες προέρχονται από το θαυμάσιο αφιέρωμα στον Μ.Ε. του περ. Μετρονόμος, τχ. 58, 2015 με τη φιλική άδεια του εκδότη του Θανάση Συλιβού.
