————————————————————————————
Φοβερός Φεβρουάριος ενός δίσεκτου έτους: Μια γυναίκα που προπορεύτηκε στους δρόμους της ποίησης, μια κορυφαία του ελληνικού λόγου, κοιμάται.
Η Κική Δημουλά γέμισε το μυαλό, την καρδιά και τα χέρια μας με Το λίγο του κόσμου και αυτό είναι πολύ. Ποίησε με τη σκέψη της, υλοποιώντας τη δική μας, γιατί η ποίηση είναι τέχνη που σκέφτεται. Μετέφερε τη δική της συγκίνηση, δημιουργώντας μεταφορές για τη δική μας, γιατί η ποίηση είναι τέχνη που συν-κινεί. Χειροποίητες οι λέξεις της ήρθαν στα χέρια μας, γιατί η ποίηση είναι τέχνη χειρωνακτική.
Μεγάλο μερίδιο, από συλλογές ποίησης που διαβάζονται, αποτελούν τα δικά της βιβλία. Μεγάλο μερίδιο, από ποιήματα που ακούγονται, αποτελούν τα δικά της ποιήματα. Η Κική Δημουλά έφερε νέους αναγνώστες πιο κοντά στην ποίηση. Η Κική Δημουλά έφερε νεότερους πιο κοντά στη γλώσσα τους, παρασύροντας φράγματα μεταξύ όσων διαβάζουν και όσων γράφουν.
Χαμένα πάνε εντελώς τα λόγια των δακρύων.
Όταν μιλάει η αταξία η τάξη σωπαίνει
– έχει μεγάλη πείρα ο χαμός.
Τώρα πρέπει να σταθούμε στο πλευρό
του ανώφελου
γράφει στο Κονιάκ μηδέν αστέρων, με τη σοφία και το πικρό χιούμορ που τη χαρακτηρίζουν.
Η Κική Δημουλά γνώριζε. Ασφαλώς οι καιροί είναι δύσκολοι για την ποίηση, γιατί οι καιροί είναι πάντοτε δύσκολοι. Ασφαλώς υπάρχει αμφιθυμία για την ποίηση, που διαπιστώνουν όσοι με ένα π αναιρούν την οίηση.
Η πόλη και ο εξ αυτής πολιτισμός συνεχίζουν όμως να κινούνται. Μια άλλη Ελλάδα προσμετράται από την κηδεία του Παλαμά έως την κηδεία του Σεφέρη και έως σήμερα. Η ποίηση δεν είναι στάση. Είναι ανάσταση. Είναι επανάσταση. Ένα έτος πριν συμπληρωθούν διακόσια, η ποίηση θυμίζει μια άλλη Ελλάδα που δημιούργησαν, από τα απροσάρτητα Επτάνησα, ο Σολωμός και, από τη φιλελληνική οικουμένη, ο Μπάιρον, όπως κάποτε είχε κάνει ένας Όμηρος συνέχοντας τους Έλληνες.
Δεμένη με τον τόπο της, η Κική Δημουλά δεν μπορούσε παρά επίσης να μιλά σε άλλους στη δική τους γλώσσα: αγγλικά, γαλλικά, σουηδικά… Στη Σαπφώ, στην αρχαία ρίζα του λυρισμού, παρέπεμπε η εφημερίδα Νew York Times σε κριτική για το έργο της Δημουλά σε μετάφραση.
Η ποίηση στη Δυτική παράδοση ξεκινά ως ελληνικό επίτευγμα άλλωστε. Η ποίηση είναι μήτρα που εκλύει άλλες μορφές λόγου. Ποίηση εν κινήσει είναι το θέατρο. Ποίηση εν αφηγήσει συνιστά η πεζογραφία. Έχοντας αποταμιεύσει αρχαίες αρχές, η Κική Δημουλά επενδύει σε στίχους που στοιχειώνουν.
Πότε με είχες φέρει εδώ
να με ξεναγήσεις στους χρησμούς;
Να ρωτήσω τη μάντιδα Μνήμη.
Ή άλλη, η διπλανή ιέρεια Λήθη,
έχει πολύ κόσμο πνίγεται στη δουλειά
αμάσητα καταπίνει τα καπνώδη φύλλα
των λησμονητέων.
γράφει στην «Αναερείπωση», με προμετωπίδα στίχους από τον Άθω Δημουλά.
Στην οδό Πυθίας έμενε, όταν πριν από πολλές δεκαετίες την αναζήτησα, έχοντας φοιτητής βρει ένα βιβλίο της, καθώς δεν ήταν ακόμη γνωστή. Επιστρέφοντας στην Αμερική, μιλούσα για το βάθος που έχουν τα ελληνικά, αν μπορεί να σκύψει κανείς να σκάψει όπως εκείνη. Είχα την τύχη να γίνουμε φίλοι. Όπως όμως όλοι οι σημαντικοί συγγραφείς, η Κική Δημουλά γίνεται φίλη όσων έχουν την τύχη να μπορούν να τη διαβάσουν.
Η ζωή και το έργο της Κικής Δημουλά συνιστούν τεράστιο κέρδος για τον ελληνικό λόγο.
Σα να διάλεξες γράφει καταληκτικά στο ποίημα εκείνο για μια επίσκεψη σε λαϊκή αγορά, όπου δυσκολεύεται να επιλέξει τι να αγοράσει.
Το πολύ ν' αγοράσω λίγο χώμα. Όχι για τα λουλούδια.
Για εξοικείωση.
Εκεί δεν έχει διάλεξε. Εκεί με κλειστά τα μάτια.
