Ο ΔΗ­ΜΗ­ΤΡΗΣ ΜΑΥ­ΡΙ­ΚΙΟΣ ΑΠΟ­ΧΑΙ­ΡΕ­ΤΑ ΤΗΝ ΕΥΑ ΚΟ­ΤΑ­ΜΑ­ΝΙ­ΔΟΥ (1936-2020)


Γνω­ρι­στή­κα­με στις 27 Σε­πτεμ­βρί­ου του 1975 μπρος στις κά­με­ρες της ΕΡΤ, σε μια κοι­νή μας συ­νέ­ντευ­ξη για τις ται­νί­ες που θα προ­βάλ­λο­νταν το ίδιο βρά­δυ στο 16ο Φε­στι­βάλ Κι­νη­μα­το­γρά­φου Θεσ­σα­λο­νί­κης· η Εύα ως πρω­τα­γω­νί­στρια στον Θί­α­σο του Αγ­γε­λό­που­λου· εγώ ως πρω­το­εμ­φα­νι­ζό­με­νος σκη­νο­θέ­της του Polemonta. Κα­θώς επρό­κει­το για την παρ­θε­νι­κή συ­νέ­ντευ­ξη και των δυο μας, χρό­νια με­τά θυ­μό­μα­σταν το τρακ μας, που εί­χε να κά­νει με το «εί­ναι» και το «φαί­νε­σθαι» μπρος στον αμεί­λι­κτο φα­κό που θα ανί­χνευε την αλή­θειά μας.
Ο χώ­ρος της συ­νέ­ντευ­ξης υπήρ­ξε «πι­ρα­ντε­λι­κά» προ­φη­τι­κός: το γύ­ρι­σμα γι­νό­ταν πά­νω στην Κε­ντρι­κή Σκη­νή του ΚΘ­ΒΕ, εκεί ακρι­βώς όπου το 1987 θα ανέ­βαι­νε η –επί­σης παρ­θε­νι­κή μου– πα­ρά­στα­ση, το Έξι Πρό­σω­πα Ζη­τούν Συγ­γρα­φέα του Πι­ρα­ντέ­λο, με πρω­τα­γω­νί­στρια την Εύα Κο­τα­μα­νί­δου.
Της χρω­στώ πολ­λά, για­τί με τη συ­νερ­γα­σία μας έμα­θα πολ­λά· τό­σο από το τα­λέ­ντο της, τον δυ­να­μι­σμό και την υπο­δειγ­μα­τι­κή της ερ­γα­τι­κό­τη­τα, όσο και από τις ευ­γε­νι­κές συμ­βου­λές της, βγαλ­μέ­νες από την ήδη με­γά­λη πεί­ρα της στο σα­νί­δι. Ει­δι­κά που επρό­κει­το για την τρί­τη φο­ρά που θα έπαι­ζε στο συ­γκε­κρι­μέ­νο έρ­γο, με­τά από τις πα­ρα­στά­σεις του Κουν, το ’68, και του Τρι­βι­ζά, το ‘84. Έχο­ντας ήδη ερ­μη­νεύ­σει τον πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρό­λο, η Εύα, αντί να επα­να­παυ­θεί στην ευ­κο­λία που της προ­σέ­φε­ρε αυ­τή η σύμ­πτω­ση, υπο­στή­ρι­ξε με θέρ­μη τη νέα με­τά­φρα­σή μου και το όρα­μά μου να ανέ­βει το έρ­γο «ανα­τρε­πτι­κά», με μά­σκες, όπως ήθε­λε ο Πι­ρα­ντέ­λο στην ανα­θε­ω­ρη­μέ­νη του έκ­δο­ση, άγνω­στη ως τό­τε στην Ελ­λά­δα. Μά­λι­στα κά­τω από μια μά­σκα με έντο­να χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά υπήρ­χε μια δεύ­τε­ρη, «άμορ­φη» μά­σκα, που απο­κα­λυ­πτό­ταν με την αφαί­ρε­ση της πρώ­της επί σκη­νής. Σκλη­ρό το να ιδρώ­νεις επί τρεις ώρες με τις δυο μά­σκες για την Εύα και τους τρεις συ­μπρω­τα­γω­νι­στές της, που έχουν φύ­γει πια κι εκεί­νοι: Κα­ρέ­λης, Λα­μπρά­κη, Σερ­για­νό­που­λος. Φο­ρώ­ντας τη δι­πλή της μά­σκα η Εύα ερ­μή­νευ­σε λα­μπρά την Προ­γο­νή, κο­ρυ­φαία πι­ρα­ντε­λι­κή ηρω­ί­δα. Από την ερ­μη­νεία της αυ­τή εί­ναι το τρα­γού­δι του Νί­κου Κυ­πουρ­γού σε γαλ­λι­κούς στί­χους μου, που συ­νο­δεύ­ει ως ντο­κου­μέ­ντο αυ­τό το κεί­με­νό μου για τον Χάρ­τη.


Η Εύα Κο­τα­μα­νί­δου το 1987, ως Προ­γο­νή στο Έξι Πρό­σω­πα Ζη­τούν Συγ­γρα­φέα του Πι­ρα­ντέ­λο, ερ­μη­νεύ­ει ένα τρα­γού­δι από την πα­ρά­στα­ση του έρ­γου στο  ΚΘ­ΒΕ σε με­τά­φρα­ση-σκη­νο­θε­σία Δη­μή­τρη Μαυ­ρί­κιου. Μου­σι­κή: Νί­κος Κυ­πουρ­γός, στί­χοι: Δη­μή­τρης Μαυ­ρί­κιος.

Το δεύ­τε­ρο ντο­κου­μέ­ντο εί­ναι ένα βί­ντεο αρ­χεί­ου από τη συ­νερ­γα­σία μας στη Φρε­να­πά­τη του Κορ­νέιγ, την οποία εί­χα δια­σκευά­σει για το Εθνι­κό Θέ­α­τρο το 2010· ένα «πι­ρα­ντε­λι­κό» έρ­γο γραμ­μέ­νο τρεις αιώ­νες πριν από τον Πι­ρα­ντέ­λο. Η Εύα ερ­μή­νευε τον αξο­νι­κό ρό­λο μιας δε­σπο­τι­κής μη­τέ­ρας, που ανα­κα­λύ­πτει έκ­πλη­κτη ότι ο χα­μέ­νος γιος της έχει γί­νει ηθο­ποιός κι ότι η ίδια βρί­σκε­ται πά­νω σε μια θε­α­τρι­κή σκη­νή. Η στιγ­μή της αυ­τή προ­κα­λού­σε το αυ­θόρ­μη­το χει­ρο­κρό­τη­μα των θε­α­τών.

Η Εύα Κο­τα­μα­νί­δου το 2010 ως Πρι­δα­μά­ντα στη Φρε­να­πά­τη του Κορ­νέιγ από την πα­ρά­στα­ση του έρ­γου στο Εθνι­κό Θέ­α­τρο σε με­τά­φρα­ση-σκη­νο­θε­σία Δη­μή­τρη Μαυ­ρί­κιου. (Βί­ντεο από το αρ­χείο του Εθνι­κού Θε­ά­τρου).


Όμως η πιο γλυ­κιά από τις ανα­μνή­σεις μου με την Εύα εί­ναι ένα τα­ξί­δι, που εί­χα­με κά­νει οι δυο μας για μια βδο­μά­δα στη Ρώ­μη, το 1999, προ­σκε­κλη­μέ­νοι ομι­λη­τές στο διε­θνές συ­νέ­δριο Il Secolo di Pirandello στο Teatro Argentina, το θέ­α­τρο που δι­ηύ­θυ­νε ο Πι­ρα­ντέ­λο. Η Εύα εί­χε κά­νει μια ωραία ομι­λία σε άψο­γα γαλ­λι­κά, κα­θώς, αν δεν απα­τώ­μαι, εί­χε σπου­δά­σει γαλ­λι­κή φι­λο­λο­γία πριν γί­νει ηθο­ποιός. Θυ­μά­μαι τις ατέ­λειω­τες βόλ­τες μας στην αιώ­νια πό­λη, με την Εύα να δι­ψά­ει να δει τα πά­ντα και εμέ­να να θέ­λω να της δεί­ξω κά­θε γω­νιά της πό­λης όπου εί­χα σπου­δά­σει. Η πιο συ­γκι­νη­τι­κή στιγ­μή ήταν όταν βρε­θή­κα­με μπρο­στά σε μία τα­πει­νή πόρ­τα της πλα­τεί­ας του ιστο­ρι­κού Teatro Valle, πά­νω από την οποία υπήρ­χε μια επι­γρα­φή που μας πλη­ρο­φο­ρού­σε ότι από εκεί φυ­γα­δεύ­τη­κε ο Πι­ρα­ντέλ­λο στην επει­σο­δια­κή πρε­μιέ­ρα του Έξι Πρό­σω­πα Ζη­τούν Συγ­γρα­φέα.
Αλη­σμό­νη­το το τα­ξί­δι αυ­τό στην ηλιό­λου­στη πό­λη του συγ­γρα­φέα που μα­ζί εί­χα­με λα­τρέ­ψει.
Αν μπο­ρεί να υπάρ­ξει ευ­χή το τω­ρι­νό τα­ξί­δι της Εύ­ας να εί­ναι γα­λή­νιο και ακό­μα πιο όμορ­φο από εκεί­νο, θα την ψι­θυ­ρί­σω…

Δη­μή­τρης Μαυ­ρί­κιος