Τον Ιούνιο του 2018 βρέθηκα στα πανέμορφα Χανιά ως μέλος της κριτικής επιτροπής του 4ου Διεθνούς Διαγωνισμού Αφίσας του Μουσείου Τυπογραφίας της πόλης που τα εγκαίνια της λειτουργίας του έγιναν επίσημα το 2005. Βρίσκεται στο Βιοτεχνικό Πάρκο Σούδας και είναι το πρώτο στην Ελλάδα Μουσείο Τυπογραφίας. Ιδρύθηκε από το μεράκι του γνωστού δημοσιογράφου (κυρίως) Γιάννη Γαρεδάκη, ιδρυτή της εφημερίδας Χανιώτικα Νέα και της συζύγου του Ελένης και διευθύνεται από την κ. Έλια Κουμή. Ξεκίνησε ως ιδιωτική συλλογή. Αποτελείται από δύο μεγάλες πτέρυγες και τρεις επιμέρους αίθουσες που καλύπτουν έκταση περίπου 1.200 τ.μ. Ήδη έχει συμπληρώσει 13 χρόνια λειτουργίας και συνεχίζει εγκαινιάζοντας νέες αίθουσες με σπάνιες εκδόσεις, γκραβούρες, ξυλογραφίες που συνδέουν την Τυπογραφία με την Ιστορία της Κρήτης. Από το 2012 είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Μουσείων Τυπογραφίας (Association of European Printing Museums). Το Μουσείο αφηγείται διαδραστικά, την ιστορική διαδρομή της Τυπογραφικής τέχνης, αυτής της σπουδαίας εφεύρεσης του ανθρώπου. Κατά την διάρκεια της ξενάγησης οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να τυπώσουν στα παλιά πιεστήρια. 

Από το 2014 το Μουσείο διοργανώνει, με μεγάλη συμμετοχή από όλο σχεδόν τον κόσμο, Διεθνή Διαγωνισμό Αφίσας για την Τυπογραφία και προσφέρει βραβεία στις καλύτερες συμμετοχές που επιλέγονται από κριτικές επιτροπές. Οι συμμετοχές στην 4η διοργάνωση ήταν κοντά στις 600 και τα 3 βραβεία (με χρηματικά έπαθλα) έλαβαν οι: 1. Αργύρης Αθανασιάδης (Ελλάδα) 2. Julia Nizak (Ουγγαρία) και 3. Yankovskaya Vitaliya Alekseevna (Λευκορωσία).

Συλλογές

Α’ Πτέρυγα: Η περιήγηση στην ιστορία της Τυπογραφίας αρχίζει στην κυρίως αίθουσα με τα δύο περίτεχνα, μαντεμένια πιεστήρια των αρχών του 19ου αιώνα και ένα πιστό αντίγραφο του πιεστηρίου του Γουτεμβέργιου. Ποδοκίνητα πιεστήρια τύπου Victoria από τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ελβετία, καθώς και ένα δωρισμένο από Έλληνα τυπογράφο, σηματοδοτούν την πορεία της τυπογραφίας στο χρόνο. Υπάρχουν ακόμα πολυάριθμα χειροκίνητα πιεστήρια τύπου Boston. Πάγκοι στοιχειοθεσίας συνυπάρχουν με δύο μηχανήματα μηχανικής στοιχειοθεσίας, αυτά της Λινοτυπίας και της Μονοτυπίας.

Β’ Πτέρυγα: Αμιγώς βιομηχανική, αφού εδώ ήταν μέχρι το 2008 τα παλιά πιεστήρια των Χανιώτικων Νέων. Τεχνικές όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία, η offset, η τσιγκογραφία και η μεταξοτυπία παρουσιάζονται αναλυτικά σε ειδικά διαμορφωμένες προθήκες, ενώ ξεχωρίζει και η παρουσίαση της μεθόδου γραφής Μπράιγ, δωρεά του Φάρου Τυφλών Ελλάδας. Δύο μεγάλα επίπεδα τυπογραφικά πιεστήρια του 19ου αιώνα δεσπόζουν στον χώρο της δεύτερης πτέρυγας και του αμφιθεάτρου. Ένα ακόμη, από τα μέσα του 20ού αιώνα, βρίσκεται στην κυρίως αίθουσα. Δύο εξαιρετικές εκθέσεις που απεικονίζουν την ιστορία της γραφής και την εξέλιξη της τυπογραφίας, με την εικαστική ματιά του γραφίστα – τυπογράφου Αντώνη Παπαντωνόπουλου, παρουσιάζονται στον ημιώροφο και το ισόγειο της νέας πτέρυγας αντίστοιχα. Δική του και η μόνιμη έκθεση που αποτελείται από 40 ταμπλό με εικαστικό και πληροφοριακό περιεχόμενο σχετικά με την ιστορία της Γραφής. Από τις βραχογραφίες μέχρι τα κομπιούτερ διηγείται μέσα από το έργο του την εξέλιξη της προσπάθειας του ανθρώπου να επικοινωνήσει μέσω του γραπτού λόγου, και όχι μόνο. Εκεί βρίσκονται και κάποια πιο σύγχρονα εκθέματα που αναλύουν την πορεία των γραφικών τεχνών καθώς και εργαστήρια παραδοσιακής βιβλιοδεσίας, λιθογραφίας, μεταξοτυπίας, κ.α.

Σπάνιες εκδόσεις από τον 16ο αιώνα και μετά –κυρίως από τη Βενετία–, ελληνικές και ξένες εφημερίδες από τις αρχές του 19ου αιώνα, χάρτες, λιθογραφίες, ξυλογραφίες και χαλκογραφίες παρουσιάζονται στην τελευταία αίθουσα του Μουσείου βοηθώντας τον επισκέπτη να συνδέσει την Tυπογραφία με την πολυτάραχη Ιστορία της Κρήτης. Το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων αυτών είναι δωρεά του Χανιώτη συλλέκτη Κώστα Τζωρτζάκη. Στη βιβλιοθήκη υπάρχουν σπάνια βιβλία και περιοδικά αλλά και πολύτιμες ελληνικές και ξενόγλωσσες εκδόσεις για την τυπογραφία, τον Τύπο και τις γραφικές τέχνες. Όλες οι εκδόσεις, όπως και τα εκθέματα συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα στα ελληνικά και αγγλικά.

Το αμφιθέατρο του Μουσείου φιλοξενεί συνέδρια, παρουσιάσεις βιβλίων, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις κ.ά. Στον ίδιο χώρο εκτίθενται και τα βραβευμένα έργα από τον Διεθνή Διαγωνισμό Αφίσας που διοργανώνει κάθε χρόνο το Μουσείο, σε μία προσπάθεια σύνδεσης των μουσειακών του συλλογών με τις σύγχρονες γραφικές τέχνες. Εδώ γίνεται και μέρος εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τα σχολεία καθώς και προβολές βίντεο σχετικά με την Τυπογραφία.

Όσοι αγαπάτε την Κρήτη και την Τυπογραφία (και τις δυο μαζί ή και μόνες τους), αν έχετε καιρό να επισκεφθείτε τα Χανιά ή αν δεν έχετε πληροφορηθεί την ύπαρξη αυτού του μοναδικού σε αξία, ομορφιά και ενδιαφέρον Μουσείου, σπεύσατε.

http://www.typography-museum.gr/